«21-րդ դարում երկրները պետք է կարողանան գնահատել 21-րդ դարի էությունը»
Ժողովրդավարության, անվտանգության և զարգացման հայկական կենտրոնի ղեկավար Անդրանիկ Քոչարյանին խնդրեցի անվանել մեր առաջնահերթ խնդիրը.
-Նախ պետք է վերականգնել ինքնիշխանության կորցրած հնարավորությունները: Օգտագործելով սուբյեկտի կարգավիճակը՝ պետք է կարողանանք ղարաբաղյան հաղթանակների արդյունքները պահել, այդ հաղթանակները պահելով՝ պետք է մեր ինքնիշխանությունը վերականգնենք: Մենք պիտի կողմնորոշվենք՝ մեր երկրի անվտանգության համար ո՞ր ճանապարհն է ավելի հարմար: 21-րդ դարում երկրները պետք է կարողանան գնահատել 21-րդ դարի էությունը: Անընդհատ ինչ-որ օջախներ են ծնվում՝ արաբական գարուն, ուկրաինական ձմեռ, հետո նրանց շուրջ սկսվում են աշխարհաքաղաքական խաղեր, հետո ծագում են էներգետիկ պրոբլեմներ, ճգնաժամեր: Աշխարհը ճգնաժամերը հաղթահարելով՝ առաջ է գնում, մենք պիտի կողմնորոշվենք մեր հնարավորությունները ավելացնելու օգտին, ոչ թե պակասեցնելու: Մենք ոչնչացնում ենք մեր ռեսուրսները, զարգացնելով ոչ թե տնտեսությունը, այլ կոռուպցիան, ինքնիշխանության մասերը տալով օտարներին՝ հասել ենք այն վիճակին, որ սուբյեկտ չենք ընկալվում խոշոր խաղացողների համար: Այս խնդիրները համակարգային փոփոխություններով են լուծվելու: ՈՒկրաինան էլ կորուստների ընթացքում ընկալեց, որ պետք է սուբյեկտ մնա, որ կարողանա իր խնդիրները լուծել: Եվ՝ կլուծի: Մենք էլ այդ հնարավորությունն ունեցել ենք և լուծել ենք շատ խնդիրներ, բայց նաև կորուստներ ենք ունեցել: Կորուստների վերականգնման փուլ պետք է սկսենք, բայց դրա համար այդ ընկալումն ունեցող քաղաքական էլիտա պետք է լինի: Նպատակներ ձևավորող անհատներ ի հայտ գան, որ նախաձեռնեն և իրականացնեն գործընթացը:
-Սերունդ պե՞տք է փոխվի, ուրեմն:
-Ոչ, ինչո՞ւ: Այս սերնդի մեջ էլ ունակ ուժեր կան, պայմաններ լինեն՝ ի հայտ կգան: Որևէ մեկը ժամանակին գիտե՞ր, որ Մատենադարանի գիտաշխատող Լևոն Տեր-Պետրոսյանը կդառնա Հայաստանի առաջին նախագահ: Որ «Գարունում» առաջին պատմվածքները տպագրող Վազգեն Սարգսյանը կդառնա երրորդ հանրապետության հաղթանակները կերտող ու Սպարապետ: Բայց՝ եղան: Մթնոլորտ կար: Հիմա մենք ոչնչացնում ենք միջավայրը, որտեղ արժեքներ են ստեղծվում, որտեղ անհատներ են ծնվում: Արժեհամակարգը կորցնելու դեպքում այդ սերնդին մենք փնտրելու ենք տարբեր երկրների տարածքներում: Պիտի վերադարձնենք ու պայմաններ ստեղծենք, որ տեր լինեն որոշակի արժեքների, որը մեր երկիրը իսկապես կդարձնի սուբյեկտ: Դա խոսքերով չի լինում, գործողություններ են պետք: Առաջին հերթին իր նպատակներին հավատացող մարդկանց խումբ պիտի ի հայտ գա:
-Եթե Ռուսաստանի գործոնը չլիներ, ՈՒկրաինան այդպես կհամախմբվե՞ր:
-Եթե Ռուսաստանի գործոնը ՈՒկրաինայում համախմբման բերեց, ի վնաս Հայաստանի է աշխատում: Մենք չենք կարողացել հաղթահարել մեր վախերը: Ռուսաստանը շատ արդյունավետ խաղում է այդ վախերի վրա և մեզ պարտադրում գործողություններ, որ ձեռնտու են իրեն: Եթե մենք Ադրբեջանի հետ պատերազմից չենք վախենում, վախենում ենք Թուրքիայի հետ պատերազմից: Մենք պարզապես որպես անկախ պետություն՝ չենք գիտակցում մեր քաղաքական կշիռը: Անկախ պետությունների հետ պատերազմները և ցեղասպանությունները հնարավոր են դառնում, երբ դու սխալ աշխարհաքաղաքական խաղերի տիրույթում ես հայտնվում: Մեր ուժերն ավելացնելու փոխարեն, մենք անընդհատ պակասեցնում ենք ու հայտնվում վախերի շրջանակում, իսկ վախեցած ժողովուրդներին շատ հեշտ է կառավարել, և Ռուսաստանը դա շատ լավ օգտագործում է:
Անդրանիկ Քոչարյանի հետ հարցազրույցը կարող եք կարդալ «Իրատես de facto»-ի փետրվարի 25-ի համարում։
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Մշտապես առկա թուրքական գործոն
Մեր ներկա վիճակն ու անկախություն կոչեցյալ ժամանակահատվածում մեր քաղաքականությունը կարող է կարճ ձևով բնութագրվել որպես ամնեղսունակ ու շուստրի քայլերով, երբեմն էլ վազքով դեպի հերթական փոսը գնալու ընթացք։Նման իրավիճակում մեր գիտակցությանը չի հասնում այն բանը, որ մեր ընթացքը ուրիշների գոյապայքարի հետևանք է՝ հիմնականում անկախ մեզնից...
